Skąd? Dokąd? Film nagrodzony na MDAG w kinach

Początek inwazji Rosji na Ukrainę. Miliony osób próbują wydostać się z terenów zagrożonych ostrzałem i okupacją, ale dostępne środki transportu nie docierają do najdalszych zakątków rozległego terytorium. Film nagrodzony na Millenium Docs Against Gravity 24 listopada 2023 trafia do kin.

Poszukujący bezpiecznego schronienia Ukraińcy wsiadają bez zastanowienia do zakurzonego vana na obcych rejestracjach.

Ludzie zawieszeni w czasie i przestrzeni, w obliczu niepewnego tu i teraz, decydują się na
porzucenie tego, co mają najcenniejsze. Dla niektórych są to nie tylko najbliżsi i cały
dorobek życia, ale też krowa, kot, czy przesiąknięte wspomnieniami podwórko za domem.
Kijów, Czernihów, Charków, Kramatorsk, Zaporoże, Czugujew, Bachmut. Samochód
przemierza dziesiątki tysięcy kilometrów, nieraz z liczbą pasażerów ponad dopuszczalne
normy, pełniąc rozmaite funkcje: poczekalni, szpitala, schronu, a przede wszystkim
przestrzeni do zwierzeń i wyznań, którymi w sposób naturalny zaczynają dzielić się
współtowarzysze podróży z przypadku. Słowa przeplatają się z surowym krajobrazem
naznaczonej zniszczeniami Ukrainy widzianym z okien ich tymczasowego domu,
konfesjonału na kółkach. Opowieści płyną, i podobnie jak wojna, zdają się nie mieć końca.

„Skąd dokąd” to zapis wielogłosowej narracji. Portret zbiorowy złożony z doświadczeń ludzi,
którzy mają jeden cel: znaleźć bezpieczne schronienie. W vanie, ich tymczasowym azylu,
zniesione są różnice płci, wieku, koloru skóry, sprawności fizycznej, pochodzenia,
tożsamości, poglądów czy wiary. W języku ukraińskim „skąd” (звідки / zvidky) i „dokąd”
(куди / kudy), to też rutynowe pytania zadawane podczas próby przebicia się przez liczne
punkty kontrolne, rozmieszczone na terenie Ukrainy.

Twórcą filmu jest Maciek Hamela, producent, reżyser, radiowiec, kształcony na Sorbonie i w Petersburgu. Trzy dni po rozpoczęciu inwazji kupił vana i postanowił pomagać ludziom, którzy chcą uciec z ogarniętych wojną terenów.

W ten sposób zrodził się pomysł na film. Muzykę napisał Antoni Komasa-Łazarkiewicz. W projekcie plakatu wykorzystano font „Drogowskaz” zaprojektowany przez Marka Sigmunda w
1975. To jedyny font, który używany jest w Polsce na terenie całego kraju, mijany codziennie
przez miliony obywateli, a także tych, którzy po raz pierwszy przekroczyli granicę z Ukrainą
w drodze do bezpieczeństwa. Projekt odwołuje się do polskiej szkoły plakatu.

Obraz nagrodzono na wielu polskich i zagranicznych festiwalach.

Film będzie miał premierę 24 listopada 2023. Idźcie do kin, warto!

Skąd Dokąd Nagrody festiwalowe

2023
DOC NYC – America’s Largest Documentary Festival (US), sekcja Winner’s Circle
IDFA – The International Documentary Film Festival (Holandia), sekcja Best of Fests
Ji.hlava International Documentary Film Festival (Czechy), sekcja Constellations
Ukraina! Festiwal Filmowy (Polska), Konkurs Filmów Dokumentalnych
▲ Nagroda Publiczności
▲ Nagroda dla Najlepszego Filmu Dokumentalnego
Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu (Polska), Konkurs Filmów Dokumentalnych
▲ Nagroda Publiczności
▲ Nagroda „Cierpliwe oko” im. Kazimierza Karabasza
Chicago International Film Festival (US), Konkurs Filmów Dokumentalnych
▲ Nagroda Silver Hugo w Konkursie Filmów Dokumentalnych (II miejsce)
Festiwal Filmowy Opolskie Lamy (Polska), Konkurs Filmów Pełnometrażowych:Dokument
▲ Nagroda Główna Grand Prix dla Najlepszego Dokumentu
Corsica.doc – International Documentary Festival (Francja), Konkurs Nouveaux Talents
▲ Nagroda Główna Grand Prix Corsica.doc/Via Stella dla Najlepszego Filmu
Pełnometrażowego
▲ Nagroda Jury Młodych dla Najlepszego Filmu Pełnometrażowego
Festival International de cinéma War on Screen (Francja), Konkurs Filmów
Pełnometrażowych
▲ Nagroda Jury dla Najlepszego Filmu Pełnometrażowego
Zurich Film Festival (Szwajcaria), Konkurs Filmów Dokumentalnych
▲ Nagroda dla Najlepszego Filmu Dokumentalnego
Filmfest Hamburg (Niemcy), Konkurs VETO!
▲ Nagroda dla Filmu Politycznego za reżyserię
Festival 2 Cinéma de Valenciennes (Francja), Konkurs Filmów Dokumentalnych
▲ Nagroda Główna Grand Prix
▲ Nagroda Krytyków
▲ Nagroda Studentów
DMZ Docs (Korea Południowa), sekcja Unable to Settle or Leave
Toronto International Film Festival (Kanada), sekcja TIFF Docs
Odesa International Film Festival (Ukraina), Konkurs Narodowy
▲ Nagroda dla Najlepszego Pełnometrażowego Dokumentu Ukraińskiego
DokuFest (Kosowo), Konkurs International Feature Dox
Festiwal Filmu i Sztuki BNP Paribas Dwa Brzegi (Polska), sekcja Świat pod namiotem
Iceland Documentary Film Festival – IceDocs (Islandia), Konkurs Główny
▲ Special Mention
Sheffield DocFest (Wielka Brytania), Konkurs Międzynarodowy
▲ Grand Jury Prize
Festival de Cannes (Francja), sekcja ACID
Millennium Docs Against Gravity (Polska), Konkurs Polski
▲ Nagroda dla Najlepszego Filmu Polskiego
▲ Nagroda Stowarzyszenia Kin Studyjnych

Redakcja: Jolanta Tokarczyk

About the author