Trwa nabór na 3. edycję intensywnego programu dla producentów filmowych IMPAKT i współpracujących z nimi twórców.
Pod okiem tutorów: Katarzyny Ślesickiej, Anny Wydry i Andrzeja Mellina, oraz ekspertów uczestnicy będą mieli szansę wszechstronnie przygotować się do roli producenta w filmie fabularnym i dokumentalnym.
Skąd wziął się pomysł na stworzenie IMPAKTU?
Katarzyna Ślesicka: Ta historia ma korzenie dawno temu, kiedy jeszcze pracowałam w Szkole Wajdy. W 2008 roku pojechałam na EAVE, flagowy program rozwoju dla europejskich producentów. Przejście przez ten kurs było dla mnie doświadczeniem fascynującym i przerażającym jednocześnie.. W Polsce nie było wtedy żadnych programów dla producentów, ani nawet rozmowy o tym, kim tak naprawdę jest producent filmowy. Na EAVE zrozumiałam, że to osoba, która przede wszystkim musi bardzo dobrze umieć opowiedzieć historię o której robi film. Oczywiście, musi mieć też inne umiejętności, potrafić zbierać finansowanie, zarządzać projektem itd., ale przede wszystkim musi umieć rozwijać projekt i historię. Wyjechałam z tego kursu owładnięta myślą, że musimy coś takiego zrobić w Polsce. Zbudowaliśmy taki program w Szkole Wajdy, a potem, gdy rozstałam się ze Szkołą, chciałam ten program kontynuować pod nową egidą. Tak po kilku latach udało się uruchomić IMPAKT, który miał swoją pierwszą edycję w 2019 roku.
Od 2008 roku minęło dużo czasu i na rynku jest kilka kursów dla producentów. Czym wśród nich wyróżnia się IMPAKT?
Anna Wydra: Przede wszystkim kładziemy duży nacisk na stronę warsztatową. Każdy z uczestników przychodzi do nas z projektem nad którym pracuje – fabułą lub dokumentem. W trakcie kursów wszyscy biorą aktywny udział w omawianiu i dyskutowaniu nad projektami kolegów. W skrócie mówiąc, pracują więc jednocześnie nad rozwojem 12 projektów i ten sposób intensywnie zdobywają doświadczenie, mogąc poszukać rozwiązań nie tylko dla swoich filmów ale również dla projektów pozostałych uczestników. Istotną sprawą jest też to, że projekty z którymi na IMPAKT przychodzą producenci są na różnym etapie rozwoju, więc wszyscy mają okazję przyjrzeć się trudnościom na rozmaitych stadiach powstawania filmu. Druga sprawa to warsztatowe zajęcia z każdym z zaproszonych ekspertów. Poza tym, że opowiadają oni uczestnikom o tym jak wygląda działka, którą się zajmują – np. promocja filmu, tworzenie budżetu, analiza scenariusza, budowanie strategii festiwalowej – to każdy projekt jest poddawany ich ocenie. W ten sposób uczestnicy mogą się dowiedzieć więcej na temat przygotowanych przez siebie materiałów, dostać konkretne uwagi i kierunki rozwoju, poznać mocne i słabe strony, które w ich projekcie dostrzegają przedstawiciele z różnych filmowych dziedzin.
Kim są eksperci programu?
KŚ: Głównymi tutorami jesteśmy my oraz Andrzej Mellin, kierownik katedry scenariopisarstwa PWSTvFiT, konsultant scenariuszowy. Ekspertami 3. edycji będą m.in. Joanna Solecka, międzynarodowa specjalistka od filmowego PR i marketingu; Ana Brzezińska, specjalistka od nowych mediów i reżyserka filmów dokumentalnych; Małgorzata Świderska, reżyserka filmowa i telewizyjna; specjalistka od trailerów, Joanna Szymańska, dyrektorka programowa Atelier Scenariuszowego i konsultantka ds. projektów dokumentalnych z HBO Polska; producent Maciej Kubicki, współwłaściciel firmy Telemark, Jan Naszewski, agent sprzedaży i szef firmy New Europe Film Sales; Alicja Turowska, szefowa promocji Kino Świat, mec. Katarzyna Kosicka-Polak z Kancelarii MKZ Partnerzy oraz zespół psycholożek: Aleksandra Zienowicz, Ewa Serwotka i Pola Weiner.
Podczas IMPAKTU zarówno wy, jak i zaproszeni producenci dzielicie się w szczery sposób swoimi doświadczeniami. Bywa, że są to wspomnienia trudnych rozmów, kryzysów i przeszkód, których nikt nie przewidywał.
AW: Sama brałam udział w wielu kursach dla producentów i często miałam takie poczucie, że mówi się na nich głównie o tej fajnej oraz technicznej stronie produkcji. Człowiek się w ten sposób nakręcał, wierzył, że ma w sobie siłę do produkowania i da radę, bo na wszystko znajdzie rozwiązania. Rzadko w trakcie takich warsztatów spotykałam się z case study podczas którego ktoś by powiedział, że bywa naprawdę bardzo ciężko, wpada się w czarną dziurę i jest się w tym samotnym. A dosyć istotne wydaje mi się, żeby o tym wiedzieć. Zajmujemy się kinem artystycznym, które jest wysoko wrażliwe i bardzo indywidualne. Producent musi wierzyć, że jego kompan w tej podróży – czyli reżyser – ma coś do powiedzenia i że w tej jego idei jest miejsce dla nas. To, co będziemy w tym filmie opowiadać musi być też nasze. Młodzi producenci często biorą się za współpracę z młodymi twórcami, a młodzi twórcy najczęściej w swoich projektach „wybebeszają się” ze swoich prywatnych spraw. Musimy uszanować ich głos, ale też znaleźć w tym przestrzeń dla siebie jako w pewnym sensie współtwórcy, biorąc pod uwagę jak długo będziemy ze sobą w tej wspólnej podróży. A często projekt trwa kilka lat.
Program jest skierowany do producentów, którzy mają doświadczenie w produkcji np. dla telewizji czy reklamy, kierowników produkcji chcących produkować czy junior producerów będących na początku swojej drogi filmowej. Czym specyfika produkcji w kinie artystycznym różni się od innych dziedzin, że waszym zdaniem warto się do tego procesu specjalnie przygotować?
KŚ: Obie z Ańdźką, podobnie jak nasi eksperci, jesteśmy związane z segmentem kina artystycznego, finansowanego głownie ze źródeł publicznych, co zajmuje wiele czasu. Zauważamy, że istnieje duża potrzeba wsparcia ludzi w procesie produkcji takiego filmu, bo to bardzo trudny, skomplikowany proces, który często kończy się konfliktami albo problemami finansowymi. Ludzie, którzy przychodzą z innego, bardziej komercyjnego świata mogą dzięki naszemu programowi poznać specyfikę tego rynku i zrozumieć co ich czeka: że będą długo zbierać finansowanie, składać je z kilku źródeł jeśli robią projekt za pieniądze publiczne, muszą zrozumieć dla jakiego odbiorcy robią kino, co wynika z różnych decyzji np. takiej, że chcemy, aby nasz film trafił do obiegu festiwalowego itd. Produkowanie kina artystycznego to trudny proces i dlatego myślę, że warto poświęcić te 15 dni, aby się do tego przygotować i sprawdzić czy naprawdę chce się robić takie kino. Przy tym nie boimy się określenia kino artystyczne bo wbrew powszechnemu skojarzeniu to niekoniecznie film w jednym ujęciu puszczany przy pustych salach. Kino artystyczne to np. „Boże ciało”, któremu udało się wejść do tzw. mainstreamu albo ambitne, duże dokumenty, produkcje z potencjałem, które też mogą zebrać niemałą widownię. Alicja Gancarz z Działu Produkcji Oryginalnych i Koprodukcji CANAL+, który jest partnerem naszego programu, mówi, że pandemia wyraźnie pokazała, że ludzie chcą oglądać filmy dokumentalne przedstawiające ludzkie historie albo opowieści z drugiego końca świata.
Jednym z elementów programu są zajęcia z psychologii wykonania w filmie prowadzone przez zespół psycholożek: Polę Weiner, Aleksandrę Zienowicz i Ewę Serwotkę. Czy mogłybyście powiedzieć coś więcej o tym punkcie IMPAKTU?
KŚ: Cywilizacja się zmienia, w sposób coraz bardziej otwarty mówimy o naszych odczuciach, cenimy wartość relacji międzyludzkich. Produkowanie filmów to bardzo stresująca praca, wiążąca się z dużymi pieniędzmi i odpowiedzialnością zarówno dla producenta, jak i dla reżysera. W różnych dziedzinach, np. w sporcie, gdzie człowiek cały czas jest wystawiony na rywalizację i ciągłą ocenę to normalne, że ma się trenerów i psychologów dbających o dobrostan zawodników. Wiadomo przecież, że dobra forma psychologiczna przekłada się na sukces w sporcie. Okazało się, że doświadczenia z psychologii sportu można przełożyć na film, bo tu też podlegamy wielu obciążeniom.
Innymi ważnymi warsztatami są te z analizy scenariusza prowadzone przez Andrzeja Mellina. Dlaczego producenci powinni posiadać rozwiniętą umiejętność takiej analizy?
KŚ: W trakcie trwania warsztatów dużo uwagi poświęcamy rozwijaniu umiejętności konstruktywnej rozmowy o tekście, pracy z nim, wypracowaniu języka i pojęć, które pozwalają iść naprzód. Dotyczy to nie tylko scenariusza, ale też np. synopsisu czy innych materiałów promocyjnych filmu. Często rozmowy o nich są bardzo osobiste i emocjonalne, a my chciałybyśmy uczyć efektywnego języka takiej komunikacji. W tym roku będzie szansa pogłębić umiejętności związane z analizą scenariuszową także na międzynarodowych warsztatach, które w ramach IMPAKTU będziemy organizować we współpracy z Creative Europe Desk Polska.
Dlaczego ważne jest dla was to, żeby w niektórych zajęciach udział brali także reżyserzy?
KŚ: Reżyser i producent to kluczowy dla filmu tandem i dlatego bardzo nalegamy, żeby reżyserzy uczestniczyli w części zajęć podczas IMPAKTU. W szkołach filmowych mało mówi się o tej współpracy i w efekcie potem reżyserzy i producenci tworzą dwa osobne obozy, które w jakimś sensie uważają się za wrogów albo ich relacje są obarczone jakimiś wzajemnymi niepotrzebnymi oczekiwaniami.
AW: Często te problemy wynikają z wzajemnego niezrozumienia swoich funkcji. Staramy się w trakcie warsztatów proponować uczestnikom dużo takich ćwiczeń, które pomogłyby im zrozumieć siebie nawzajem, bo bez zaufania i wzajemnego szacunku do swojej pracy nic nie będzie. Chcemy, żeby reżyserzy i scenarzyści byli uwrażliwieni na to, jak kompleksowym i pojemnym zawodem jest zawód producenta, a jednocześnie pamiętali o tym ,że producent też ma swoje emocje. Tworząc sztukę musimy być na siebie nawzajem uważni, to nie może działać jednokierunkowo, że ktoś tylko tworzy, a producent tylko obrabia i robi całą czarną robotę. W tym musi być partnerstwo i ważne, żeby taką przestrzeń na partnerstwo stworzyć od samego początku. Producent nie może bać się wyrazić własnego zdania, kwestionować, mówić, że coś nie gra. Takie rzeczy trzeba omawiać jak najszybciej, bo te niedopowiedzenia się kumulują. Nie produkujemy stołu, który możemy narysować na kartce i z tego rysunku każdy wie, co będzie na końcu. W filmie wszystko jest w głowach. Chodzi o to, żeby w głowie producenta i reżysera pojawiał się wspólny rysunek tego, do czego dążymy.
Nabór na IMPAKT trwa do 25 czerwca 2021, więcej informacji oraz formularz zgłoszeniowy znajduje się na stronie: www.fundfilm.pl/pl/impakt
Rozmawiała Urszula Lipińska
